Mô hình đa cấp Ponzi là cái tên khá quen thuộc trên thị trường đầu tư. Thế nhưng ít ai biết rằng mô hình kinh tế này gây ra nhiều tổn thất cho người tham gia. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng armadasantabarbara.com tìm hiểu Ponzi là gì? Đặc điểm của mô hình này là gì?

I. Mô hình Ponzi là gì?

Ponzi là mô hình lừa đảo thông qua việc thu hút tiền đầu tư của người tham gia
Ponzi hiểu đơn giản là hình thức vay tiền của người này để trả nợ cho người kia. Người đi vay sẽ cam kết trả lãi cao đối với người cho vay và quảng cáo những người trước đây đã thành công nhờ vào mô hình này. Vì những lời dụ dỗ ngon ngọt đó mà nhiều người cho vay bị hấp dẫn, thậm chí còn lôi kéo nhiều người cho vay mới tham gia. Qua hình thức này, người đi vay chiếm được lòng tin của nhiều người và kết quả là có được những khoản vay khủng.
Lợi nhuận của mô hình Ponzi thường sẽ cao hơn lãi suất ngân hàng hoặc những khoản đầu tư khác. Đồng thời, lợi nhuận ngắn hoặc cao bất thường này cũng được kéo dài hơn.
Cha đẻ của mô hình Ponzi chính là Charles Ponzi (người Italia). Ông đã áp dụng mô hình này từ năm 1920, lừa được 15 triệu USD từ hàng vạn người cho vay, khiến cho 6 ngân hàng phải phá sản.
Các thành viên của mô hình Ponzi gồm có:
  • Schemer: Là kẻ chủ mưu, người kêu gọi nhà đầu tư góp vốn. Họ sẽ xây dựng hình ảnh bản thân là doanh nhân thành đạt, có khả năng ăn nói tốt và thuyết phục người nghe.
  • Investor: Là những người bỏ tiền tham gia vào hệ thống với mong muốn kiếm được lãi suất cao.
  • Ponzi Introducing Investor: Là người bỏ ra ít tiền hoặc không bỏ đồng nào khi tham gia mô hình. Họ sẽ kiếm lợi nhuận từ việc giới thiệu nhiều người tham gia đầu tư.

II. Đặc điểm của mô hình Ponzi

Các chiêu thức lừa đảo của mô hình Ponzi ngày càng tinh vi
  • Mô hình Ponzi yêu cầu các khoản đầu tư ban đầu và đưa ra những lời hứa hẹn về mức lợi nhuận trên trời. Những người kêu gọi nhà đầu tư góp vốn sẽ sử dụng chiêu bài ngôn từ mơ hồ khi mô tả về kế hoạch đầu tư của họ. Đặc biệt, người nghe sẽ được hứa hẹn trả mức lãi suất cao, hấp dẫn.
  • Ponzi tồn tại được gần 100 năm và mỗi năm tại nhiều nơi trên thế giới, không ít nhà đầu tư trở thành nạn nhân của mô hình lừa đảo này. Đặc biệt, mô hình Ponzi cũng đang phát triển mạnh mẽ tại nước ta. Không những thế, chiêu thức lừa đảo ngày càng biến tướng, rất tinh vi. Vậy đặc điểm cơ bản bản của mô hình Ponzi là gì để bạn có thể nhận biết được chúng.
  • Người điều hành sẽ chi trả mức lãi suất cao để thu hút các nhà đầu tư mới, lôi kéo nhà đầu tư hiện tại đổ thêm tiền. Lâu dần, việc này sẽ hình thành theo hiệu ứng “thác”. Lúc đó, người điều hành sẽ lấy số tiền của người mới để trả cho các nhà đầu tư ban đầu, khiến mọi người nghĩ rằng đây chính là lợi nhận được trả.
  • Khi lợi nhuận càng cao, xu hướng nhà đầu tư đổ thêm tiền vào càng nhiều, họ sẽ không cần nhận lại lợi nhuận và rút tiền rầm để tiền ở lại để tích thêm lãi. Vì thế, người điều hành không thực sự phải trả tiền mà chỉ cần báo cáo cho nhà đầu tư biết họ đã kiếm được bao nhiêu tiền.
  • Người điều hành sẽ giảm thiểu việc rút tiền của nhà đầu tư bằng cách đưa ra mô hình mới, nếu không rút tiền thì sẽ có được mức lãi suất cao hơn.
  • Một trường hợp ngược lại, nhà đầu tư có thể rút được tiền thi làm theo những điều khoản, quy định. Người giao dịch sẽ có ảo tưởng rằng nơi này có khả năng thanh toán nhanh, tài chính ổn định nên yên tâm đổ thêm tiền đầu tư vào.

III. Phương thức hoạt động của mô hình Ponzi

Mức lợi nhuận khi tham gia mô hình Ponzi rất cao nên thu hút nhiều người đầu tư
Để hiểu rõ mô hình Ponzi là gì, bạn cần nắm rõ thông tin về cách hoạt động của nó như sau:
  • Một thành viên sẽ khởi xướng, quảng cáo về cơ hội đầu tư nào đó, người tham gia sẽ phải góp vốn. Người này hứa hẹn sẽ trả lại số tiền đầu tư cùng với mức lãi cao trong thời gian cụ thể.
  • Nếu kêu gọi được nhiều người góp vốn, người khởi xướng sẽ trích tiền từ người sau để trả cho người đầu tiên. Lúc này, người đầu tiên sẽ bị hấp dẫn bởi mức lãi cao nên sẽ tiếp tục đầu tư.
  • Khi hệ thống dần ổn định, kẻ khởi xướng sẽ tim thêm nhà đầu tư mới để có thể trả được lãi. Và đến khi không thể duy trì thêm được nữa, họ sẽ biến mất cùng với số tiền từ các nhà đầu tư.

IV. Những dấu hiệu nhận biết Ponzi

Bạn cần có sự tỉnh táo trước những lời mời đầu tư hấp dẫn
Sau khi hiểu được cách thức hoạt động của mô hình Ponzi, bạn cần nắm chắc các dấu hiệu lừa đảo dưới dây để phòng tránh.
  • Cam kết mang đến mức lãi suất, lợi nhuận cao với rủi ro thấp.
  • Lợi nhuận ổn định cho dù thị trường có biến động như thế nào.
  • Các hình thức đầu tư, góp vốn không được đăng ký với cơ quan có thẩm quyền.
  • Chiến lược đầu tư luôn được gọi là bí mật, hoặc được mô tả lằng nhằng, có nhiều điểm đáng nghi ngờ.
  • Người cho vay, nhà đầu tư không được xem các giấy tờ về khoản đầu tư.
  • Rất khó rút tiền khỏi tổ chức.
Cách phòng tránh dự án có mô hình Ponzi:
  • Để có thể bảo vệ bản thân trước mô hình lừa đảo Ponzi, bạn nên tìm hiểu thông tin về dự án:  Liệu có sự đáng nghi, mập mờ, hay bí mật không được công khai…
  • Cần phải nhớ nguyên tắc “lợi nhuận càng cao, mức rủi ro càng lớn”.
  • Nên chú ý đến số liệu thực tế như báo cáo công khai, số liệu đầu tư…
  • Đưa ra quyết định đầu tư dựa vào những phân tích, cơ sở dữ liệu rõ ràng, không nên dựa vào sự tin tưởng của người khác.
  • Là một nhà đầu tư, bạn cần đặt ra những nghi vấn đề lợi nhuận, chi phí, sự rủi ro. Hiểu rõ bản chất của các khoản đầu tư sẽ giúp bạn có được quyết định đúng đắn.
Hy vọng với những thông tin trên đây bạn đã hiểu rõ về mô hình Ponzi là gì. Có thể thấy, đây là mô hình lừa đảo có hệ thống rất chuyên nghiệp nên bạn cần có sự tỉnh táo để không bị sập bẫy.